Νίκος Κουρής «Η κρίση έχει γίνει το απόλυτο άλλοθι για να μην κάνουμε τελικά τίποτα»
Μια κουβέντα με τον άξιο ηθοποιό, στην οποία ο μυθικός Ηρακλής που ερμηνεύει στο θέατρο «Πάνθεον» είναι μόνο η αφορμή
Συνέντευξη στη Μαρία Τσιλιμιδού
Ξεκίνησε να κάνει θέατρο για παιδιά για χάρη του γιου του. Αν και παραδέχεται ότι δεν είναι προτεραιότητά του, το κάνει με τόσο μόχθο και υπευθυνότητα που μαγεύει από σκηνής ακόμη και τους πιο «δύσκολους» μικρούς θεατές.
Σε μία ακόμη απαιτητική σαιζόν, που ξεκίνησε θεατρικά ερμηνεύοντας τον «Φάουστ» του Γκαίτε και συνεχίζει με τον βασανιστή Ο’ Μπράιεν του οργουελικού «1984», ο Νίκος Κουρής βουτάει στην καρδιά της ελληνικής μυθολογίας, τους συμβολισμούς και τις διαχρονικές αξίες της και ενσαρκώνει τον Ηρακλή. Υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, έχοντας στο πλευρό του την Ρούλα Πατεράκη -στο ρόλο του Ευρυσθέα- κι έναν ικανότατο θίασο, αφηγείται τους 12 Άθλους του πλέον ισχυρού και δημοφιλή ήρωα σε μια εντυπωσιακή παραγωγή για όλη την οικογένεια.
Ο επαγγελματίας πρέπει να είναι «ερασιτέχνης»
«Είναι η τρίτη φορά που συμμετέχω σε παράσταση για παιδιά. Η αρχή έγινε το 2013 ως Κάπταιν Χουκ στον «Πήτερ Παν» (Ελληνικός Κόσμος) και ακολούθησαν οι «Ηλίθιοι» του Νιλ Σάιμον σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη (Θέατρο Αλίκη). Μέχρι τότε θεωρούσα το παιδικό θέατρο κάτι ξένο σε μένα, στην ιδιοσυγκρασία μου. Εξαιτίας του γιου μου, του Πέτρου, σκέφτηκα ότι θα ήταν ωραίο να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Φέτος ειδικά το απολαμβάνω πολύ.»
«Είναι τόσο διαφορετική και ζωογόνα εμπειρία τα παιδιά ως κοινό. Τόσο λάθος αυτό που πίστευα παλαιότερα, πως το παιδικό θέατρο είναι… δευτερεύουσας σημασίας. Κι όμως είναι πρώτης και κύριας. Είναι τεράστια η ευθύνη που έχει κανείς για το τι προσφέρει στα παιδιά τόσο σε επίπεδο αισθητικό, όσο και περιεχομένου. Όλα αυτά, βέβαια, άρχισα να τα σκέφτομαι αφού έγινα γονιός.»
«Δεν μαθαίνεις μόνο. Επαναπροσδιορίζεσαι από την επαφή μαζί τους. Ανακαλύπτεις σκέψεις και πράγματα που έχεις πάρει λάθος, στρεβλώσεις που έχεις πάθει ως “επαγγελματίας” άνθρωπος και ηθοποιός.»
«Η ενηλικίωση έχει σχέση με μια κακώς εννοούμενη επαγγελματική συμπεριφορά. Τι σημαίνει “είμαι επαγγελματίας”; Είναι ο θάνατος του ενδιαφέροντος και της όρεξης που έχουν δεδομένα τα παιδιά. Όταν η επαγγελματικότητα ξεχνάει την έρευνα και την ζωντάνια, τότε δεν έχει κανένα νόημα, με ό,τι κι αν ασχολείσαι. Πρέπει να κρατήσεις το κομμάτι της περιέργειας που έχει ο ερασιτεχνισμός, το ότι κάτι το πλησιάζεις εκ νέου καθημερινά γιατί σε ενδιαφέρει πραγματικά.»
«Έχω αισθανθεί το τέλμα, την έλλειψη -δηλαδή- του πρώτου σκιρτήματος. Ελλοχεύει ο κίνδυνος της συνήθειας και των ευκολιών που κατακτά κανείς στην πορεία. Πολεμάω διαρκώς. Δεν ξέρω αν τα καταφέρνω, αλλά τουλάχιστον είμαι στραμμένος προς αυτή την κατεύθυνση, με την ελπίδα πως μπορεί να επιτευχθεί.»
Ο δικός μου Ηρακλής
«Όλη η παραγωγή του «Ηρακλή» έχει στηθεί με μια άλλη ματιά προς αυτό που λέμε θέατρο για παιδιά. Είμαι περήφανος που συμμετέχω σ’ αυτήν. Αν και το πρόγραμμά μου ήταν φοβερά βεβαρημένο, ο Απόλλων Παπαθεοχάρης ήταν τόσο θερμός εξαρχής που δεν μπορούσα ν’ αρνηθώ. Δοκιμάστηκα άγρια, κουράστηκα, αλλά χαίρομαι που τα κατάφερα και που άρεσε στον γιο μου. Είναι η πρώτη φορά μάλιστα που τραγουδάω σε παράσταση. Ένα τρομερό στοίχημα για μένα γιατί ήταν δύσκολα τραγούδια, γραμμένα για τον Σάκη Ρουβά. Είναι, επίσης, μεγάλη τύχη να συνεργάζεσαι με την Ρούλα Πατεράκη και μάλιστα σ’ ένα έργο για παιδιά που και η ίδια το ευχαριστιέται πολύ.»
«Μια παιδική παράσταση οφείλει να είναι σαν μια μεγάλη βεντάλια και να τα αγκαλιάζει όλα, και τα πιο απαιτητικά και τα πιο δύσπιστα και τα πιο δύσκολα και εκείνα που έχουν έρθει στο θέατρο για να κάνουν πλάκα. Συμπεριφορές που δεν μπορείς και δεν χρειάζεται να τιθασεύσεις ή να ελέγξεις. Γιατί αξία έχει αυτό που πηδάει αβίαστα από το παιδί, πριν προλάβει ο γονιός ή ο δάσκαλος να το σταματήσει. Ακούς πράγματα που δεν θ’ άκουγες ποτέ από ενήλικο κοινό. Είναι αριστούργημα και αποκαρδιωτικό καμιά φορά, αλλά δεν πειράζει.»
«Με ρωτάτε αν τα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν κάποιες φράσεις που ακούγονται στη διάρκεια της παράστασης στα αρχαία ελληνικά. Μα το θέατρο δεν είναι εγκυκλοπαίδεια. Πιστεύω πολύ στο φορτίο που κουβαλούν οι λέξεις, στην ομορφιά ν’ ακούγονται στον αέρα και ως ηθοποιός φροντίζω με ιδιαίτερη προσοχή για το πώς θα ηχήσουν ώστε να τραβήξουν το ενδιαφέρον. Όσο για την πληροφορία, δεν υπάρχει πιο εύκολο πράγμα σήμερα. Διαρκώς γκουγκλάρουμε. Κι όσα δευτερόλεπτα μας παίρνει για να ψάξουμε κάτι στο ίντερνετ, άλλα τόσα χρειάζονται για να το ξεχάσουμε. Αξία, λοιπόν, δεν έχει η πληροφορία, αλλά αυτό που πιάνει τόπο στην ψυχή μας. Και μπορούμε να το ανακαλέσουμε.»
«Ο Ηρακλής δεν διαθέτει μόνο μια τερατώδη μυϊκή δύναμη. Είναι ένας ευγενής ήρωας, δίκαιος, με αναζήτηση ψυχική, με μια ξεχωριστή πνευματικότητα. Είναι το παράδειγμα του κόπου και του στόχου που απαιτούνται για να κάνεις μια υπέρβαση, έναν άθλο. Κάθε δοκιμασία τον προχωράει σε μια καινούρια εσωτερική ανακάλυψη. Δεν είναι απλά ένας σούπερ ήρωας, αν και όλοι αυτοί πιστεύω πως είναι εμπνευσμένοι από τον Ηρακλή. Υπάρχουν, βέβαια, στιγμές -εκφράζονται κυρίως μέσα από τα τραγούδια- που λυγίζει, σπάει, κι αυτό για μένα είναι το πιο σημαντικό. Έστω κι αν τα παιδιά δεν δέχονται εύκολα τις αδυναμίες του. Ταυτίζονται με τη δύναμη και τα επιτεύγματά του, γι’ αυτό παραμένει ο πιο αγαπητός ήρωας της ελληνικής μυθολογίας.»
Η ευθύνη του γονιού
«Είναι μεγάλη ευθύνη τα παιδιά και δεν το έχουμε καταλάβει. Παρασυρόμαστε πολύ εύκολα οι γονείς πίσω από ευκολίες, από τις δουλειές και τις υποχρεώσεις με αποτέλεσμα να μην είμαστε δημιουργικοί. Χρειάζεται, πιστεύω, μια μικρή αντίσταση, λίγη φαντασία στο τι θα τους προσφέρουμε. Κι αυτό θα κάνει την ποιοτική διαφορά και τη ζωή μας πιο όμορφη. Ασχολούμαστε συνεχώς με την οικονομική κρίση, τα πάντα περιστρέφονται γύρω απ’ αυτήν. Όπου και να πας αυτή πρωταγωνιστεί. Έχει γίνει το απόλυτο άλλοθι για να μην κάνουμε τελικά τίποτα. Αυτό για μένα είναι το χειρότερο κομμάτι της κρίσης. Πάρε ένα τραπεζομάντηλο και μια φραντζόλα ψωμί και πήγαινε μια βόλτα στη θάλασσα με την οικογένειά σου. Σκέψου, κάνε κάτι, βγες λίγο από τον εαυτό σου κι από μια φορεμένη κατάσταση. Πιάνω κι εγώ τον εαυτό μου κάποιες φορές να το κάνει και προσπαθώ να το καταπολεμήσω.»
«Ο Πέτρος είναι αυστηρός μαζί μου, αλλά χαίρεται πολύ όταν του αρέσει αυτό που κάνω. Υπάρχει, άλλωστε, κι ένας ανταγωνισμός με τον μπαμπά μαζί με πολλή αγάπη. Θέλει να έχει γνώμη κι όλο αυτό έχει πλάκα. Έχει δει πολλές παραστάσεις από μικρός, κι έχει τρομερό βλέμμα. Το δικό του, όχι το δικό μας βλέμμα. Όχι, δεν έχει εκφράσει ότι θέλει να γίνει ηθοποιός. Είναι τόσο μικρός ακόμα, μόλις οκτώμισι χρόνων. Έχει μπροστά του τόσες προοπτικές και ταλέντα -όπως όλα τα παιδιά- οπότε το χρέος μας ως γονείς είναι να τον αφήσουμε στο πέλαγος των δυνατοτήτων του κι ας λέει η επαγγελματική αποκατάσταση το αντίθετο υπέρ της εξειδίκευσης. Γιατί, δηλαδή, ο γονιός πρέπει να κάνει τον έξυπνο και να καθοδηγεί το παιδί του; Να του δώσω τα ανοίγματα και τις επιλογές ώστε να μπορέσει να διαλέξει, ναι. Αλλά δεν είναι δική μου δουλειά τι θα γίνει το παιδί μου όταν μεγαλώσει. Είναι τρομερή η εξουσία που νιώθουν κάποιοι γονείς.»
«Αν και ηθοποιός, δεν γνωρίζω όλο τον θεατρικό χάρτη της Αθήνας. Πάμπολλες, όπως γράφεται, οι παραστάσεις που ανεβαίνουν κάθε σαιζόν. Όλοι, όμως, κρινόμαστε από αυτό που κάνουμε. Υπάρχει μια αντικειμενική δικαιοσύνη. Δεν θα κρίνω εγώ τους άλλους. Μπορώ μόνο να κάνω τη δουλειά μου κι αυτό μου είναι αρκετό. Ακόμη και στο σπίτι μου όταν συζητάω με τη γυναίκα μου (σ.σ. την ηθοποιό και χορεύτρια Έλενα Τοπαλίδου), πάντα λέω πως ο χρόνος θα δείξει τι είναι αυτό και τι εκείνο. Δεν μ’ αρέσει να κάνω τον έξυπνο. Είναι πολύ εύκολο, μάταιο, αλλά και βαρετό όλο αυτό. Δεν σε γεμίζει αυτοπεποίθηση να μιλάς άσχημα για τον άλλον επειδή αισθάνεσαι ισχυρότερος. Έχει γίνει πια τρόπος ζωής να παίρνουμε δύναμη θάβοντας τον διπλανό μας.»
Περισσότερες πληροφορίες για τον «Ηρακλή» στο θέατρο «Πάνθεον» διαβάστε ΕΔΩ.
