Ομάδα Κινητήρας: «Το δικό μου ψάρι» κολυμπάει σε «Ροές» και σχολεία
Η χορογράφος και καλλιτεχνική διευθύντρια της ομάδας, Αντιγόνη Γύρα, μας μιλάει για τη χοροθεατρική παράσταση που στήνει φέτος επιφυλάσσοντας ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ
της Μαρίας Τσιλιμιδού
Παιδιά και γονείς περιμένουν στο φουαγιέ του Θεάτρου «Ροές» να ξεκινήσει η παράσταση. Τα κουδούνια δεν έχουν αρχίσει ακόμη να χτυπούν και… ένα πλάσμα εμφανίζεται ξαφνικά ανάμεσά τους. Δεν μιλάει. Η σωματική έκφραση μέσω αυθόρμητων, αυτοσχεδιαστικών χορευτικών κινήσεων αρκεί. Πολύ γρήγορα η αρχική αμηχανία δίνει τη θέση της στην περιέργεια, αλλά και τη συμμετοχή, με τα παιδιά να προσπαθούν να επικοινωνήσουν μαζί του. Το πλάσμα εξαφανίζεται, αλλά έρχεται ένα άλλο και μετά ένα άλλο. Και οι τέσσερις performers της παράστασης «Το δικό μου ψάρι» υποδέχονται με τρόπο αναπάντεχο τους μικρούς θεατές σε αυτό που θ’ ακολουθήσει. Να τους διηγηθούν με ησυχία μια ιστορία για την απληστία και την απώλεια, εμπνευσμένη από το κλασικό παραμύθι των αδελφών Γκριμ «Ο ψαράς και η γυναίκα του».
Το ίδιο απρόσμενα οι ερμηνευτές εισβάλλουν στην τάξη και διακόπτουν το μάθημα, ξαφνιάζοντας τους μαθητές. Η «ΕΚ ΠΛΗΞΗ», η πρωτότυπη δράση της Ομάδας «Κινητήρας», ξεκίνησε το 2012 με στόχο να φέρει το χορό και το σωματικό θέατρο στα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά και να βγάλει τη σχολική κοινότητα από την πλήξη της καθημερινότητας. Έτσι, «Το δικό μου ψάρι»… κολυμπάει τη φετινή σαιζόν αφενός στις «Ροές» τα Σαββατοκύριακα, αφετέρου στα σχολεία τις υπόλοιπες μέρες. Η ιδέα ανήκει στη χορογράφο, καλλιτεχνική διευθύντρια του διεθνώς αναγνωρισμένου «Κινητήρα» και μητέρα τριών παιδιών, Αντιγόνη Γύρα. Μιλήσαμε μαζί της με αφορμή αυτή την τόσο ιδιαίτερη προσπάθεια.
«Η Ομάδα “Κινητήρας” ξεκίνησε πριν από είκοσι χρόνια με παραστάσεις χοροθεάτρου για ενήλικο κοινό, με τις οποίες έχουμε ταξιδέψει και βραβευθεί σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το 2008 ανοίξαμε το “Κινητήρας Στούντιο”, το δικό μας χώρο στην Ερεχθείου -στην Ακρόπολη- όπου πλέον έχει εξελιχθεί σε μια μεγάλη “φωλιά” καταξιωμένων καλλιτεχνών, δασκάλων των παραστατικών τεχνών, νέων δημιουργών και ερασιτεχνών. Εκεί στεγάζεται η δική μας πειραματική δουλειά και έρευνα για το χορό, διοργανώνουμε κάθε άνοιξη το In Progress Feedback Festival (φετινό θέμα του: η εξωστρέφεια, πώς δηλαδή η τέχνη μπορεί να βγει στο δρόμο και να ομορφύνει τη ζωή μας), ενώ για τρίτη χρονιά φιλοξενείται η Ομάδα “Τσόκαρα”, ανεβάζοντας την παράσταση για παιδιά “Η Αλίκη είχε αρχίσει να βαριέται έτσι που καθόταν επάνω στο χορτάρι”.»
«Φέτος, στο πλαίσιο του ετήσιου κύκλου μαθημάτων, έχουμε μαθητές από 2 μέχρι 83 ετών! Στο “Family” για παράδειγμα, γονείς μαζί με τα παιδιά τους, ηλικίας 2 έως 5 ετών, αλληλεπιδρούν μέσα από ποικίλα δημιουργικά κινητικά παιχνίδια. Το project Ώριμη Ηλικία απευθύνεται σε ανθρώπου άνω των 65. Γίνονται, βέβαια, μαθήματα και σεμινάρια για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Αν υπάρχουν ομοιότητες στο πώς προσεγγίζουν το χορό τα πολύ μικρά παιδιά και τα… πολύ μεγάλα; Νομίζω, πολλές. Καταρχάς, υπάρχει φασαρία στην ώρα του μαθήματος. Έχουν όμως και την ίδια αστείρευτη όρεξη και διάθεση, ενίοτε και ανταγωνισμό. Άλλωστε και η ίδια η ζωή δεν είναι ένας τεράστιος κύκλος;»
«Η ΕΚ ΠΛΗΞΗ είναι το πιο πρόσφατο και σημαντικό όραμα μου. Η αφορμή δόθηκε όταν ήμουν εθελόντρια στο σχολείο των παιδιών μου, σε μια εποχή που τα πράγματα γύρω είχαν αρχίσει να καταρρέουν. Άρχισα να μη βλέπω τη μικρή μου σφαίρα, αλλά τη συνολική εικόνα. Κι αισθάνθηκα πως ο μόνος τρόπος για να μπορέσω να νιώσω πραγματικά σημαντική, χρήσιμη και δυνατή είναι να ασχοληθώ με τα παιδιά. Γιατί μόνο αν επενδύσουμε σε αυτά, ο καθένας από τη δική του πλευρά, ίσως να καταφέρουμε σιγά σιγά ν’ αλλάξει ο κόσμος μας. Διαφορετικά δεν υπάρχει ελπίδα. Κι εμένα το όχημά μου είναι ο χορός. Στην πορεία προστέθηκαν πολλοί που συμμερίστηκαν το όραμά μου.»
«Βασική προϋπόθεση για να πετύχει η ΕΚ ΠΛΗΞΗ είναι πως τα παιδιά αγνοούν πως θα πάμε στο σχολείο τους ή θα έρθουν στις “Ροές”. Μπαίνουμε την ώρα του μαθήματος, το διακόπτουμε και το “παιχνίδι” ξεκινά. Είναι το στοιχείο του αναπάντεχου που τα κινητοποιεί. Καθώς προσπαθούμε να τα φέρουμε σε επαφή με μια άλλη κουλτούρα, της σωματικής θεατρικής έκφρασης, μέσα από το απροσδόκητο κάτι θα τους εντυπωθεί. Δεν θα είναι γι’ αυτά ακόμη μία παράσταση.»
«Σίγουρα δεν είναι όλα τα παιδιά εξοικειωμένα με τα χοροθεατρικά δρώμενα. Ωστόσο, σε κάθε άνθρωπο υπάρχει η ενστικτώδης σχέση με την κίνηση και τη σωματική έκφραση, απλά χρειάζονται κάποια ερεθίσματα για να το θυμηθούμε. Μπορεί, λοιπόν, σε πρώτο επίπεδο κάποια που έχουν συνηθίσει ν’ ακούν τους ηθοποιούς να μιλούν από σκηνής να τα ξενίσει. Αλλά στην πορεία τους δίνεται η δυνατότητα να αντιληφθούν με εντελώς ξεχωριστό τρόπο μία ιστορία.»
«”Το δικό μου ψάρι” βασίζεται στη γλώσσα του σώματος, σε λιγότερα χρώματα, ορχηστρική μουσική, στο ένστικτο, στην ησυχία θα έλεγα πιο σωστά, κάτι που γενικά αισθάνομαι πως λείπει στη σχέση μας με τα παιδιά. Δεν είναι στόχος μας να γίνει αντιληπτή η υπόθεση του έργου από την αρχή ως το τέλος. Υπάρχει, πάντως, ηχογραφημένη αφήγηση και λεζάντες που τα βοηθούν να κατανοήσουν τα βασικά μηνύματα. Μας ενδιαφέρει να αισθανθούν, να δημιουργήσουν εικόνες και μνήμες, να νιώσουν ελεύθερα την ώρα που το παρακολουθούν, ακόμη και ν’ αντιδράσουν με οποιονδήποτε τρόπο.»
«Είναι μια πρόταση διαφορετική. Το ήξερα από την αρχή. Όταν το τολμούσαμε, το 2012 με το πρώτο μας έργο “Το τσίρκο που κοιμήθηκε”, αναρωτιόμουν τι πάμε να κάνουμε… Σίγουρα οι απόψεις είναι αντικρουόμενες, αλλά για μένα αυτό είναι το δημιουργικό, αυτό που θα μας πάει παραπέρα. Να βρούμε έναν πραγματικό δίαυλο επικοινωνίας ανοίγοντας κι άλλους δρόμους. Ξέρετε, υπάρχουν επιτυχημένες συνταγές κι όταν κάνεις είκοσι χρόνια θέατρο και χορό, όπως εγώ, τις ξέρεις. Υπάρχει επομένως ο εύκολος δρόμος. Αλλά στον “Κινητήρα” πάντα επιλέγαμε αυτόν της έρευνας και του προσωπικού ρίσκου. Κι αυτό σιγά σιγά ανταμείβεται.»
«Τη φετινή σεζόν ενώσαμε τις δυνάμεις μας με το Δίκτυο “Res Ratio Network” στο Θέατρο “Ροές”. Είναι μια καινούρια συνεργασία με τις ρίζες της στο παρελθόν. Ο Άρης Σερβετάλης ήταν παλιός μου μαθητής και ένα από τα πρώτα μέλη του “Κινητήρα”. Έχουμε την ίδια αντίληψη, πως παιδικό θέατρο δεν υφίσταται, αλλά μια παραστασιακή γλώσσα που απευθύνεται και στο παιδί. Γι’ αυτό δεν το αντιμετωπίζουμε ως ελλειμματικό ενήλικα, αλλά ως δημιουργικό άτομο, που γεμάτο απορίες για τον κόσμο βρίσκεται σε συνεχή αναζήτηση όλων εκείνων των ερεθισμάτων που το κινητοποιούν.»
Περισσότερες πληροφορίες για «Το δικό μου ψάρι» διαβάστε ΕΔΩ.
