Γεράσιμος Ιωάννου «Στο πρόσωπο του Μινώταυρου μπορούμε να δούμε το οποιοδήποτε “θηρίο” πιστεύουμε πως φταίει για τα δικά μας δεινά»
Παιδιά και ενήλικες παρασύρονται «Στη Σπηλιά του Μινώταυρου». Για το ομώνυμο θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα στο «Μπιπ» μας μιλά ο ένας από τους δύο εμπνευστές του
της Μαρίας Τσιλιμιδού
Αν κάτι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή είναι πως δεν πρόκειται για μία ακόμα παράσταση. Ούτε έστω για μια παράσταση με έντονο διαδραστικό χαρακτήρα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τα ίδια τα παιδιά μετατρέπονται από θεατές σε πρωταγωνιστές, αφού προετοιμασθούν κατάλληλα για ό,τι ακολουθήσει. Αναφερόμαστε στο θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα «Στη Σπηλιά του Μινώταυρου» που σχεδίασε ο Γεράσιμος Ιωάννου, σκηνοθέτησε η Βαρβάρα Νταλιάνη και συνυπέγραψαν το κείμενο μαζί με τις ηθοποιούς Μαρία Θρασυβουλίδη και Γεωργία Χαϊκάλη. Ανεβαίνει στο νεοσύστατο Θέατρο «Μπιπ» της Κυψέλης και μπορεί η θεατρική σεζόν να οδεύει προς το τέλος της, ωστόσο θα συνεχιστεί από Σεπτέμβρη, όπως μας ενημερώνει ο Γεράσιμος Ιωάννου. Στον ίδιο χώρο, επίσης, ετοιμάζουν για του χρόνου μία ακόμη παραγωγή που θ’ απευθύνεται σε έφηβους.
«Στη Σπηλιά του Μινώταυρου» μπορούν να… μπουν αποκλειστικά παιδιά ηλικίας 9 έως 12 ετών, ενώ ξεχωριστές απογευματινές παραστάσεις προορίζονται για τους ενήλικες. Μιλώντας με τον κ. Ιωάννου, του ζητήσαμε να μας περιγράψει τι ακριβώς συμβαίνει εκεί κάθε Κυριακή. «Μόλις μπουν τα παιδιά στο θέατρο, ανεβαίνουν στη σκηνή και ξεκινούν τις δραστηριότητες. Σαν να είναι κανονικοί ηθοποιοί και ετοιμάζονται για την πρόβα τους. Γίνονται, δηλαδή, κάποια θεατρικά παιχνίδια γύρω από θέματα που θα θίξουμε στη συνέχεια. Στόχος, να αναπτύξουν ικανότητες που γρήγορα θα τους φανούν χρήσιμες ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν αυτόνομα. Όπως το να στέκονται ακίνητοι ή τη σημασία που έχει, όχι μόνο το σώμα, αλλά και το βλέμμα. Ανάμεσα στα τέσσερα επεισόδια του έργου που ερμηνεύουν οι δύο ηθοποιοί παρεμβάλλονται κι άλλες σύντομες δράσεις, ώσπου τα παιδιά συγκροτούνται σε ομάδες και δημιουργούν τις δικές τους σκηνές, συζητάμε όλοι μαζί, επιμελούνται τους ήχους, τις μουσικές. Στη μιάμιση ώρα που διαρκεί το εργαστήριο είναι συνεχώς παρόντα. Είτε παίζοντας, είτε σκηνοθετώντας ακόμα, καθοδηγώντας τις ηθοποιούς πώς να σταθούν, πού…»
Τι γίνεται, όμως, όταν κάποιο παιδί δεν θέλει να συμμετάσχει; «Κανέναν δεν υποχρεώνουμε να σηκωθεί. Απλά προσπαθούμε να τα παρακινήσουμε όλα και να δείξουν με κάποιο τρόπο κάτι, έστω και για λίγο. Δεν θέλουμε να έχουμε παιδιά που να είναι μόνο παθητικοί θεατές. Ακόμα και την πλάκα που θα κάνουν μεταξύ τους προσπαθούμε να την εντάξουμε στις δράσεις με δημιουργικό τρόπο. Όλη η παράσταση είναι έτσι δομημένη ώστε πρώτα απ’ όλα να νιώσουν άνετα και οικεία προκειμένου να μπορέσουν να εκφραστούν ελεύθερα. Γι’ αυτό και μέσα στο χώρο δεν μπαίνουν οι γονείς.»
Η αλήθεια είναι, βέβαια, πως αρκετοί αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα τέτοιες πρωτοβουλίες, καθώς δεν είμαστε εξοικειωμένοι με το είδος. Γι’ αυτό χρήσιμο θα ήταν να δούμε τη διαφορά του θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος από τη διάδραση. Σύμφωνα με τον Γεράσιμο Ιωάννου: «Είναι δύο ξεχωριστές προσεγγίσεις. Στις διαδραστικές παραστάσεις πολλές φορές ο θεατής, ακόμη κι ο ενήλικας, δεν προετοιμάζεται σωστά. Προσωπικά, μου έχει τύχει στη διάρκεια παράστασης να απευθύνει το λόγο ο ηθοποιός στο κοινό και να προσπαθώ να κρυφτώ για να τον αποφύγω. Σε ‘μας ακολουθείται μια ομαλή διαδικασία ώσπου οι συμμετέχοντες να εκτεθούν και να δημιουργήσουν, εφόσον βέβαια το επιθυμούν. Το θεατροπαιδαγωγικό εργαστήριο μπορεί να είναι άγνωστο ακόμα σαν είδος στην Ελλάδα, ωστόσο ξεκίνησε από την Αγγλία το 1965, όπου και γνώρισε μεγάλη ακμή. Στη χώρα μας τα τελευταία δυο τρία χρόνια έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες και μακάρι να συνεχιστούν. Χρειάζεται, όμως, εκπαίδευση και αφοσίωση».
Περίπου 10 έως 20 παιδιά είναι ο ιδανικός αριθμός συμμετεχόντων σε κάθε παράσταση για να μπορέσουν όλα να εμβαθύνουν στα νοήματα του έργου και να τα διαχειριστούν. Το γνωστό διήγημα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες για τον Αστέριο -τον Μινώταυρο δηλαδή- και τη μοναξιά που ένιωθε μέσα στο λαβύρινθο στάθηκε η αφορμή για την επιλογή του συγκεκριμένου θέματος. «Στο πρόσωπο του Μινώταυρου μπορούμε να δούμε το οποιοδήποτε “θηρίο”. Οποιονδήποτε αποδιοπομπαίο τράγο πιστεύουμε πως φταίει για τα δικά μας δεινά. Από έναν μετανάστη μέχρι ένα παιδί βίαιο, καθώς όλοι λίγο πολύ έχουμε βιώσει τέτοιες καταστάσεις μέσα στην καθημερινότητά μας, στο σχολείο, ακόμη και στην οικογένειά μας. Θέλαμε να επεξεργαστούμε για ποιους λόγους απομονώνονται κάποιοι άνθρωποι και πώς βιώνουν αυτή την ιδιότυπη φυλακή, πώς οδηγήθηκαν εκεί και ποιος μύθος τους καλύπτει. Μήπως δεν είναι πάντα εγκληματίες; Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί που εξοβελίζονται από την κοινωνία μας. Από την άλλη, δεν αγιοποιούμε τον Μινώταυρο, αλλά βλέπουμε και από τη δική του την πλευρά πώς βίωσε την απομόνωση σε όλη του τη ζωή» εξηγεί ο κ. Ιωάννου.
Στην Μινωική Κρήτη, λοιπόν, μας ταξιδεύει η συγκεκριμένη παραγωγή με τον Θησέα, τον Μίνωα, την Αριάδνη, την Πασιφάη και φυσικά τον Μινώταυρο να δίνουν την αφορμή στα παιδιά για να κατανοήσουν έννοιες διαχρονικές μα και εξαιρετικά σύγχρονες.
Περισσότερες πληροφορίες για το θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα «Στη Σπηλιά του Μινώταυρου» διαβάστε ΕΔΩ.
